De AOW is volop in het nieuws, nu de nieuwe regering deze wil loskoppelen van het minimumloon. Wat niet wil zeggen dat de uitkering zal worden verlaagd. Deze zou alleen niet meer gelijke tred houden met het wettelijke minimumloon, dat deze kabinetsperiode waarschijnlijk flink gaat stijgen. (*)

Maar desondanks zit de schrik er goed in bij gepensioneerden en bij diegenen die tegen de pensioenleeftijd aanlopen. Eens te meer is duidelijk dat je ook zelf moet zorgen voor inkomen voor later. Al vinden de meeste Nederlanders dat werkgevers en de overheid hier verantwoordelijk voor zijn.

Dat laatste is geen slimme houding. Weinig gepensioneerden leven van alleen de AOW, de uitkering die je krijgt vanaf je wettelijke pensioenleeftijd (nu 66 jaar en vier maanden, 67 jaar vanaf 2024). Die uitkering bedraagt momenteel 1.316,77 euro bruto per maand voor wie alleen woont en 901,07 euro bruto voor wie getrouwd is of samenwoont.

Deze bedragen zijn voor iedereen hetzelfde, ongeacht wat je verdiende of hoeveel geld je bezit.

Meeste Nederlanders hebben ook aanvullend pensioen

Maar hoeveel heb je nu nodig aan extra inkomen, naast je AOW?

Daar kun je geen eenvoudig antwoord op geven. Het is voor iedereen anders en hangt af van hoe je woont en hoe je leeft. Het maakt nogal een verschil of je elke maand 800 euro huur moet betalen of dat je een eigen huis hebt en bijna of zelfs helemaal hypotheekvrij leeft.

En nog veel andere dingen zijn sterk van invloed op je benodigde pensioengeld. Zoals je gezondheid, of je een partner hebt of niet en zeker ook je levensstandaard.

Daarom kunnen we beter kijken naar wat gebruikelijk is. Het CBS heeft gemeten wat het gemiddelde pensioen is in Nederland. Deze cijfers zijn wel gebaseerd op data van bijna vijf jaar geleden. Ze geven echter een goed inzicht in hoe een pensioeninkomen is opgebouwd.

Vier inkomstenbronnen

Allereerst blijkt dat gepensioneerden over het algemeen vier verschillende soorten inkomstenbronnen hebben.

Naast de AOW is er:

1. aanvullend pensioen (pensioenfondsen en lijfrentes)

2. inkomen uit vermogen (bijvoorbeeld spaarrente, dividend of inkomsten uit onroerend goed)

3. inkomen uit werk of als zelfstandige.

Dat laatste betekent dat je misschien nog een of twee dagen werkt of een bijverdienste hebt. Tot slot is er soms nog een vijfde bron genaamd 'overig'. Maar dit laten we verder buiten beschouwing, omdat het aandeel gemiddeld erg klein is.

Wat zijn nu de gemiddelde pensioenbedragen?

Een alleenstaande vrouw leeft van gemiddeld 2.340 euro bruto per maand. Dit bedrag bestaat voor de helft uit AOW. Zij heeft daarnaast aanvullend pensioen (33 procent) en inkomen uit vermogen (11 procent). Ze werkt niet of nauwelijks.

Een alleenstaande man heeft ruim 500 euro meer: 2.860 euro. Het AOW-aandeel bedraagt hier 40 procent. De man heeft iets meer aanvullend pensioen en doet af en toe nog een klusje. Het inkomen uit vermogen (rente, rendement) is ongeveer even groot als bij de alleenstaande vrouw.

Dan is er een paar van twee AOW'ers. Zij hebben samen gemiddeld 4.270 euro bruto per maand. De samenstelling van het inkomen is proportioneel vrijwel hetzelfde als bij de alleenstaande man. Dus ongeveer 40 procent bestaat uit wettelijk pensioen, de rest uit aanvullend pensioen en rente of rendement. Een van beiden werkt nog een piepklein beetje; denk aan een klusje van 200 euro per maand.

Tot slot zijn er nog de paren waarbij één AOW'er is en de ander nog werkt. Hier is het inkomen het hoogst: 5.410 euro bruto per maand. Het aandeel AOW is in dit geval nog maar 20 procent. Ongeveer 36 procent komt uit aanvullend pensioen en bijna 30 procent uit het inkomen van de werkende. Vermogensopbrengst is hier ietsje minder.

De AOW is iets meer dan een derde van het pensioeninkomen

Tel je nu iedereen bij elkaar op, dan valt op dat het gemiddelde pensioen in Nederland eigenlijk voor maar 35 procent uit de AOW-uitkering bestaat. Het aanvullend pensioen is ongeveer even groot (36 procent). De rest (29 procent) bestaat uit inkomen uit vermogen en/of werk.

De conclusie is dat je lang niet genoeg hebt aan de AOW als je net zo comfortabel wilt leven als de gemiddelde gepensioneerde in Nederland. Een werkgeverspensioen van 900 à 1.300 euro bruto per maand is normaal.

Twee op de drie AOW-huishoudens hebben uiteindelijk 1.000 euro of meer aanvullend inkomen boven op hun AOW. De helft daarvan heeft zelfs tweeduizend euro of meer. Dit zijn vooral paren.

Een op de twintig AOW-huishoudens heeft echter weinig of geen aanvullend inkomen. Dat wil zeggen minder dan 250 euro bruto per maand boven op de AOW-uitkering.

Mijn pensioenoverzicht

Op mijnpensioenoverzicht.nl kun je bekijken hoe het ervoor staat met de opbouw van jouw aanvullende pensioen en welk inkomen je daar later uit mag verwachten. Zit je onder het bovengenoemde gemiddelde, dan is het zinvol om aan een financieel adviseur te vragen hoe je dat gat zou kunnen dichten.

(door Ton Hermans, 2 maart 2022; Bron: CBS, Foto: Shutterstock)

* Update voor dit artikel, 1 oktober 2022:

De overheid heeft intussen besloten dat de AOW voorlopig toch gekoppeld blijft aan het minimumloon. Ook zullen de AOW-bedragen vanaf 1 januari 2023 stijgen.

Lees ook:

Zo ziet een doorsneevermogen eruit

Elf manieren om zelf voor extra pensioen te zorgen

Mag je bijverdienen tijdens je pensioen?

Gemiddeld huis kost nu meer dan vier ton

Vijf financiële denkfouten die iedereen een vermogen kosten

Zeven must-knows voor wie bereid is langzaam miljonair te worden

Zeven niet domme vragen over beleggen