Krijg je geld terug als je bent opgelicht?

Van alle kanten worden we gewaarschuwd voor trucs van oplichters, die steeds slimmer en gemener worden. Maar wat kun je doen als je er toch ingetrapt bent? Zijn er manieren om je geld terug te krijgen? En wat is eigenlijk de rol van de bank?

Je denkt misschien dat het je nooit zal overkomen, omdat je een oplichter wel herkent aan slecht taalgebruik of opdringerig gedrag. Maar de oplichters van vandaag zijn zo professioneel dat ze massa’s mensen kunnen overhalen geld over te maken. Volgens de Fraudehelpdesk werd er vorig jaar voor ruim 41 miljoen euro schade gemeld door fraude, 15 miljoen meer dan het jaar ervoor.

De oplichters anno nu zijn vaak goed voorbereid. Ze sturen bijvoorbeeld eerst een phishingmail om je bankgegevens te stelen. Daarna bellen ze je op uit naam van je bank, waarbij ze allerlei details over je bankrekening weten te noemen. Als ze dan ook nog bellen met het telefoonnummer van de bank en heel klantvriendelijk overkomen, zou ook jij misschien wel al je twijfels laten varen.

Zo komt het dat slachtoffers vrijwillig geld overmaken naar een zogenaamd veilige rekening, zonder te merken dat ze op een doortrapte manier zijn misleid.

Geld terug van de bank

Hoe geraffineerd oplichters ook te werk gaan, banken vinden dat klanten een eigen verantwoordelijkheid hebben. Banken bellen nooit om je te vragen je geld naar een veilige rekening over te maken. Je zou dus moeten weten dat het niet echt de bank is die belt, ook al is het telefoonnummer precies hetzelfde.

Volgens de wet hoeven banken geen schade te vergoeden die het gevolg is van spoofing, zoals deze vorm van fraude heet. Toch hebben de banken besloten deze schade wel te vergoeden, uit coulance.

Ben je in de val getrapt, bel dan zo snel mogelijk de bank. Misschien kun je daarmee voorkomen dat de oplichters nog meer geld afschrijven. Vraag meteen wat je moet doen om het geld terug te krijgen. Je zult daarvoor aangifte moeten doen bij de politie.

Banken vergoeden meestal ook de schade als je inloggegevens zijn gestolen, bijvoorbeeld door phishing. Verder vergoeden banken ook schade door misbruik van gestolen of verloren betaalpassen en door fraude met creditcards bij online betalingen.

Als je grof nalatig bent geweest, krijg je niets terug. Je mag bijvoorbeeld niet je pincode of inloggegevens opschrijven of je bankpas aan iemand meegeven. Ook moet je regelmatig je afschrijvingen controleren.

Geld terug via je creditcard

Heb je iets op internet besteld maar komt de bestelling nooit aan? Ook dat kan een vorm van oplichting zijn. Als je hebt betaald met je creditcard, kun je in veel gevallen hulp krijgen van de creditcarduitgever.

Als de webwinkel echt niet over de brug komt, kun je een beroep doen op de aflevergarantie, geldterugservice of geldteruggarantie. Ook de betaaldienst Paypal biedt aankoopbescherming.

Geld terug via de rechter

Bij alle andere vormen van fraude is het veel moeilijker om geld terug te krijgen. Bij Whatsappfraude bijvoorbeeld zijn banken niet zo coulant. Als je dus geld overmaakt omdat iemand je daar via Whatsapp om vroeg, draai je zelf op voor de schade.

Hetzelfde geldt voor oplichting door een online date, een malafide beleggingsadvies, een telefoontje van een zogenaamde helpdesk van Microsoft of een babbeltruc aan de deur.

Bij oplichting is het altijd belangrijk om aangifte te doen bij de politie. Dat kan ook online. Zorg dat je zo veel mogelijk bewijs verzamelt, bijvoorbeeld screenshots van een Whatsappgesprek, een mailwisseling en een betaalbewijs.

Als de dader wordt opgespoord, kun je een schadevergoeding eisen in het strafproces. Het gebeurt niet zo vaak dat slachtoffers daadwerkelijk een vergoeding krijgen. Meestal wordt de dader niet gevonden. Als die wel wordt gevonden, is het geld vaak al op.

Heb je hulp nodig bij wat je moet doen voor de rechtszaak? Slachtofferhulp Nederland geeft hier informatie over. Als je een rechtsbijstandverzekering hebt, kun je daar een beroep op doen.

(door José Mast, 29 april 2021; Foto: Shutterstock)